Dudak kenarında ansızın beliren o küçük kabarcıklar… Hem acıtıyor hem de günlerce geçmiyor. Her üç kişiden ikisi hayatının bir döneminde uçukla mücadele ediyor. Uçuklar, Herpes Simpleks Virüsü (HSV-1) nedeniyle oluşuyor. Bu virüs bir kez vücuda girdiğinde tamamen yok olmuyor, sinir uçlarında gizlenerek uygun zamanı bekliyor. Bağışıklığın zayıfladığı, stresin arttığı veya güneş ışığına fazla maruz kalındığı dönemlerde yeniden aktif hale geliyor. Ancak uzmanlara göre, virüs harekete geçtiği anda fark edilirse, uçuğun hiç çıkmadan durdurulması mümkün.
O BELİRTİLER BAŞLADIĞINDA HEMEN HAREKETE GEÇİN
Uzmanlar, uçuk çıkmadan önce dudakta hissedilen karıncalanma, yanma, ağrı veya kızarıklık gibi belirtilerin asla göz ardı edilmemesi gerektiğini vurguluyor. Bu aşama, virüsün yüzeye çıkmak üzere olduğu en kritik dönem. Amerikalı sağlık uzmanı Dr. Eric Berg, bu dönemde atılacak adımların enfeksiyonu tamamen durdurabileceğini söylüyor. Berg’e göre erken müdahale, virüsün çoğalmasını ve kabarcık oluşumunu engelliyor.
UÇUK NASIL ÖNLENİR?
Virüsler sıcak ortamlarda çoğalır, ancak soğuk onları zayıflatır. Bu nedenle Berg’e göre dudakta ilk karıncalanma hissedildiğinde yapılacak en doğru şey, birkaç dakika boyunca buz uygulamak. Soğuk, virüsün ilerlemesini yavaşlatıyor ve iltihaplanmayı azaltıyor. Cilt yenilenmesini hızlandıran ve bağışıklığı güçlendiren çinko, uçukla mücadelede en etkili minerallerden biri. Topikal çinko kremi veya merhemi, uçuk bölgesine uygulanarak iyileşme süresini kısaltabiliyor. Uçuğu tetikleyen arginin amino asidinin etkisini azaltan Lizin, virüsün beslenmesini engelliyor. Dr. Berg, günde 1 ila 3 gram lizin alınmasının uçuğun çıkmasını önleyebileceğini belirtiyor.
UÇUĞU NE TETİKLİYOR?
Uçuğun ortaya çıkmasında en sık görülen nedenlerin başında güneş ışığına fazla maruz kalmak geliyor. Özellikle yaz aylarında uzun süre güneşte kalmak, dudak bölgesindeki hassas deriyi tahriş ederek virüsün harekete geçmesine yol açıyor. Bunun yanı sıra aşırı stres, yorgunluk ve uykusuzluk da bağışıklık sistemini olumsuz etkileyerek virüsün yeniden aktif hale gelmesini kolaylaştırıyor. Uzmanlar, kadınlarda adet döneminin de uçuğu tetikleyebileceğine dikkat çekiyor. Hormonal değişiklikler, vücudun savunma mekanizmasını zayıflatabiliyor ve bu da virüsün yüzeye çıkmasına neden olabiliyor.