Memur-Sen Engelliler Komisyonu, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü kapsamında yayımladığı kapsamlı açıklamasıyla engellilik konusunun Türkiye’de yeniden ve daha kapsayıcı bir bakışla ele alınması gerektiğini belirtti. Komisyon, bu özel günün yalnızca bir farkındalık etkinliği değil, aynı zamanda engelli bireylerin yaşamını doğrudan etkileyen politikaların gözden geçirilmesi için kritik bir yol ayrımı olduğunu ifade etti. Yapılan açıklamada, engellilik olgusunun biyo-psiko-sosyal temelde değerlendirilmesi gerektiğinin altı çizilirken, çözümün engelli bireylerde değil, toplumsal bariyerlerde ve erişilemeyen sistemlerde aranması gerektiği belirtti.
Engelliliğe Biyo-Psiko-Sosyal Yaklaşım ve Toplumsal Zihniyetin Önemi
Memur-Sen Yozgat Engelliler Komisyonu Başkanı Murat Okulu, Dünya Engelliler Günü’nün bir “hatırlama günü” olmanın ötesinde, Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi doğrultusunda ulusal politikaların yenilenmesi için bir fırsat olduğuna dikkat çekerken, engelli bireylerin yaşadığı sorunların yalnızca fiziki koşullarla sınırlı olmadığını, en büyük bariyerin ise hâlâ toplumsal ön yargılar olduğunu belirtiyor.
Komisyon Başkanı açıklamasında, kimi zaman iyi niyetli gibi görünen fakat engelli bireyleri sosyal yaşamdan koparan hayırsever/korumacı yaklaşımın, fiziksel engellerden bile daha derin yaralar açtığına vurgu yaparak, engelli bireylerin “engel olmayın yeter” çağrısıyla yıllardır mücadele ettiğini zihinsel bariyerlerin, basit bir altyapı düzenlemesinden çok daha zor yıkıldığını ifade ediyor. Bu nedenle kapsayıcı iletişim, toplumsal bilinçlenme ve hak temelli politika geliştirme süreçlerinin kritik önemde olduğunu belirtiyor.
Memur-Sen’in Son Bir Yıldaki Çalışmaları: Somut Adımlar ve Yeni Düzenlemeler
Başkan Okulu konuşmasında, engelli kamu görevlilerinin karşılaştığı sorunlara çözüm üretmek amacıyla son bir yılda önemli çalışmalar yürütüldüğünü aktarıyor.
“Engelli Sekmesi” ile sendika kayıt sistemine entegre edilen dijital kimliklendirme sayesinde engelli üyelerin sayısının, ihtiyaçlarının ve profilinin daha net şekilde görülebildiği ifade ediyor. Bu sistem sayesinde politika oluşturma süreçlerinin daha isabetli hâle geldiği belirtiyor.
Toplu sözleşme masasında ise engelli kamu personeline yönelik izin hakları, ek derece artışı, vergi muafiyeti, erken emeklilik, erişilebilir servis hizmetleri ve lojman için ek puan gibi birçok düzenlemenin de müzakere edilmesinin sağlandığı mesajını veriyor.
Okulu; atamaların artırılması, çalışma şartlarının iyileştirilmesi, erken emeklilik düzenlemeleri gibi konularda da yasal süreçlerin yakından takip edildiğini ve edilmeye devam edeceğini ifade etti. Paneller, seminerler ve eğitim programlarıyla hem kamu yöneticilerinin hem de toplumun farkındalığının artırılması için çaba gösterildiğini vurguluyor. Ayrıca engelli üyelerin idari ve hukuki süreçlerde danışmanlıkla desteklendiği açıklandı.
“Erişilebilirlik Lütuf Değil Haktır”: Fiziki ve Dijital Erişim Vurgusu
Kamu binalarından toplu taşımaya, kaldırımlardan sosyal alanlara kadar birçok noktada evrensel tasarım ilkelerine uyulmasının zorunlu olduğu ve denetimlerin sıklaştırılması gerektiği ifade edildi. Uygun olmayan yapılar için cezai yaptırımların gecikmeden uygulanması gerektiği vurgulandı.
Dijital erişilebilirlik konusuna da geniş yer verilen açıklamada, kamu hizmeti sunan internet siteleri ve mobil uygulamaların görme, işitme ve diğer tüm engel gruplarına uygun hâle getirilmesinin artık ertelenemez bir zorunluluk olduğu ifade edildi.
Engelli bireylerin haklarının kâğıt üzerinde kalmaması gerektiğini belirten Okulu, engelli memur kontenjanlarının artırılmasını, atamaların zamanında yapılmasını ve engelli bireylerin liyakatlerine uygun pozisyonlarda istihdam edilmesini talep etti. Protez, ortez, tekerlekli sandalye, işitme cihazı gibi medikal desteklerin fark ücreti alınmadan devlet tarafından karşılanması gerektiğinin de altı çizildi.
Topluma Ortak Çağrı: “Engelsiz Bir Türkiye’yi Birlikte İnşa Edelim”
Açıklamanın sonunda hükümete, yerel yönetimlere, sivil toplum kuruluşlarına ve tüm kamuoyuna güçlü bir çağrı yapıldı.
Engelleri yalnızca yollarda değil, zihinlerde yıkmanın gerekliliği vurgulanarak daha kapsayıcı, eşitlikçi ve erişilebilir bir Türkiye’nin ancak ortak çabayla mümkün olacağı belirtildi.
Memur-Sen Engelliler Komisyonu, engelli bireylerin hak mücadelesinin yalnızca engellileri değil, tüm toplumu ilgilendiren bir insan hakları meselesi olduğunu hatırlatarak sözlerini “Engelsiz bir Türkiye idealini hep birlikte inşa edelim” çağrısıyla tamamladı.