Parasetamol, dünya genelinde en çok tercih edilen ağrı kesicilerden biri olmasına rağmen, zaman zaman bazı iddiaların hedefi hâline geliyor. Son olarak ABD Başkanı Donald Trump’ın, hamilelikte parasetamol kullanımının çocuklarda otizm riskini artırabileceğine dair açıklaması bu ilacı tekrar tartışma konusu yaptı. Peki parasetamol nedir ve ne işe yarıyor? İşte çok merak edilen o soruların yanıtları...
PARASETAMOL NEDİR?
Parasetamol, tıbbi adıyla asetaminofen, hafif ve orta şiddetteki ağrıları hafifletmek ve ateşi düşürmek için kullanılan yaygın bir ilaçtır. Eczanelerde reçetesiz temin edilebilen bu ilaç, genellikle şu formlarda bulunuyor:
- Tablet
- Şurup
- Kapsül
- Fitil
- Enjeksiyon
Parasetamol, kısa süreli kullanımda güvenli kabul edilirken çoğu zaman da ilk tercih edilen ağrı kesicilerden biri.
PARASETAMOL NE İÇİN KULLANILIR?
Parasetamol; tek başına ya da soğuk algınlığı, grip gibi rahatsızlıklarda diğer ilaçlarla birlikte kullanılarak aşağıdaki şikâyetleri hafifletmekte etkili oluyor:
- Baş ağrısı
- Diş ağrısı
- Kas ve eklem ağrıları
- Adet sancısı
- Bel ve sırt ağrısı
- Soğuk algınlığına bağlı ateş
Güçlü etkisine rağmen mideye zarar vermemesi ve reçetesiz alınabilmesi, parasetamolün daha fazla tercih edilmesine yol açıyor.
PARASETAMOL KULLANIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Her ilaçta olduğu gibi parasetamol de bilinçli kullanılmalıdır. Uzmanlar, özellikle şu noktalara dikkat edilmesini öneriyor:
- Günlük maksimum doz yetişkinler için 4 gramı geçmemelidir.
- Alkol ile birlikte alınmamalıdır. Çünkü karaciğerde ciddi tahribata yol açabilir.
- Karaciğer rahatsızlığı olan bireyler doktor kontrolünde kullanmalıdır.
- Çocuklarda dozaj yaş ve kiloya göre ayarlanmalıdır.
Bu önlemler, ilacın güvenli sınırlar içinde kullanılmasını sağlar ve olası riskleri azaltır.
YAN ETKİLERİ VAR MI?
Doğru dozlarda kullanıldığında parasetamol, genellikle ciddi bir yan etki göstermez. Ancak yüksek doz alımı veya uzun süreli kullanım durumunda karaciğer hasarı riski artar. Ayrıca nadiren de olsa şu yan etkiler görülebilir:
- Alerjik cilt döküntüleri
- Kaşıntı
- Mide bulantısı
- Nefes almada zorluk
Bu tür reaksiyonlar görülürse, derhal tıbbi destek alınması gerekir.
PARASETAMOL OTİZM RİSKİ TAŞIYOR MU?
ABD Başkanı Donald Trump’ın, hamilelik döneminde parasetamol (özellikle Tylenol gibi markalar) kullanımının çocuklarda otizm riskini artırabileceğine dair açıklaması, tıp camiasında geniş yankı uyandırdı. Ancak uzmanlar bu konuda net: Şu ana kadar parasetamol ile otizm arasında doğrudan bir nedensellik kuran bilimsel bir kanıt bulunmuyor.
Araştırmalar halen sürse de, mevcut tıbbi veriler bu iddiayı desteklemez nitelikte. Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) ile Dünya Sağlık Örgütü (WHO), parasetamolün doğru dozda kullanımının hamilelikte de genellikle güvenli olduğunu belirtiyor.