TESK'in verilerine göre Türkiye'de kayıt dışı ekonomi oranı yüzde 30'a yakın seviyede seyrediyor. Kayıt içinde faaliyet gösteren esnaf ve sanatkârlar her türlü denetim, vergi ve sigorta yükümlülüğüne tabi tutulurken, kayıt dışı çalışanlar bu yüklerden tamamen muaf kalıyor. Palandöken, 'Vergisini, sigortasını, stopajını düzenli ödeyen esnafımız, kayıt dışı çalışanlarla aynı piyasada eşit şartlarda rekabet edemiyor' dedi.
Basit Usul ve Gerçek Usul Farkı Derinleşiyor
Basit usulde vergilendirilen küçük esnafın yıllık 480 bin TL ciro sınırını aşması halinde gerçek usule geçmek zorunda kaldığını hatırlatan Palandöken, bu geçişle birlikte vergi yükünün birden 4-5 kat arttığını vurguladı. KDV, stopaj, geçici vergi, muhtasar gibi ek yükümlülüklerin yanı sıra defter tutma ve beyanname verme zorunluluğu da ortaya çıkıyor. Başkan, 'Bu durum birçok esnafı ya işini küçültmeye ya da kayıt dışına kaymaya itiyor' ifadelerini kullandı.
Asgari Ücret Artışı Esnafı Zorladı
2025 yılı için asgari ücretin yüzde 30 oranında artırılması, küçük işletmelerde çalışan başına aylık 6-7 bin TL'lik ek maliyet doğurdu. Palandöken, bu maliyet artışının özellikle bir-iki kişi çalıştıran esnafı işçi çıkarmak ya da kepenk indirmek arasında bıraktığını belirtti. Aynı dönemde büyük işletmelerin kurumsallaşma avantajı sayesinde bu yükü daha kolay taşıyabildiğini ekledi.
TESK Başkanı Bendevi Palandöken, asgari ücretlinin reel enflasyonun altında zam alması konusunda ise bir beyanatta bulunmadı. Asgari ücretin açlık seviyesinin altında kaldığı gerçeğine değinmedi.
TESK'in Hükümetten Beklentileri: Vergi İndirimi ve Teşvik Talepleri
ESK, hükümetten şu taleplerde bulundu:
- Basit usul sınırının 1 milyon 500 bin TL'ye çıkarılması
- Gerçek usule geçen esnafa ilk 3 yıl boyunca kademeli vergi uygulaması
- Kayıt dışı ile mücadele için etkili denetim mekanizmaları kurulması
- Küçük esnafa özel elektrik, doğalgaz ve su tarifesi getirilmesi
- Esnafın kredi kartı komisyon oranlarının yüzde 1'e düşürülmesi
Palandöken: 'Ya Hep Beraber Kazanacağız Ya Hep Beraber Kaybedeceğiz'
Palandöken açıklamasını şu sözlerle tamamladı: 'Esnaf yoksa mahalle yok, mahalle yoksa şehir yok demektir. Kayıt dışı ekonomiyle mücadele edilmezse, vergisini düzenli ödeyen esnafımız ayakta kalamaz. Devletimizden beklentimiz, büyük işletmelere verilen teşviklerin benzerlerini küçük esnafa da sağlamasıdır. Adaletli bir vergi sistemi herkesin kazanmasını sağlar.'