Sosyal medya, günlük hayatın doğal bir parçası haline geldikçe ilişkilerimizin niteliği de sessizce değişiyor. Özellikle fenomenlere, içerik üreticilerine ya da aslında bizi hiç tanımayan kişilere karşı geliştirdiğimiz ‘tek taraflı ilişkiler’ artık daha yaygın. Bu durum yalnızca ünlülere hayranlıkla sınırlı kalmıyor algoritmaların sürekli aynı kişileri karşımıza çıkarması, kullanıcıda tanıdıklık hissi oluşturuyor ve ilişki gerçekmiş gibi algılanabiliyor.
Uzmanlara göre bu yapay yakınlık hali, kişinin sosyal ilişkilerini geri plana itiyor ve ruhsal dengeyi olumsuz etkiliyor. Harvard ve Stanford tarafından yürütülen uzun süreli araştırmalar da insan sağlığının temel belirleyicisinin güçlü sosyal bağlar olduğunu ortaya koyarken, bu yeni ilişki biçiminin neden tehlikeli olabileceğine dair ipuçlarını da veriyor.
Parasosyal ilişki neden bu kadar çekici?
Tek taraflı ilişkilerin temelinde, sosyal medyada sürekli sergilenen ‘mükemmel hayat’ imajı yer alıyor. Kişi, karşı tarafla bir bağ kurduğunu düşünse de bu ilişki aslında sadece izlemeye ve varsayımlara dayanıyor. Fenomenlerin samimi hitapları, özel içerikler veya sık yapılan paylaşımlar, takipçide özel bir konumda olduğu hissini uyandırıyor. Ancak uzmanlar bunun tamamen bir illüzyon olduğunu vurguluyor. Bu algı zamanla kıyaslama döngüsüne, yetersizlik hissine ve yalnızlık duygusunun artmasına yol açıyor.
Yapay zeka ilişki hissini Nasıl Etkiliyor?
Son yıllarda yapay zeka destekli sohbet uygulamalarının yaygınlaşması, parasosyal ilişkileri daha derin bir noktaya taşıyor. Kullanıcıya sürekli olumlu ve anlayışlı yanıt veren bu sistemler, beynin ‘karşılık alıyorum’ algısını tetikliyor. Bu da ilişkiyi gerçekmiş gibi hissettirebiliyor. Uzmanlara göre yapay zekanın empatiyi taklit eden dili, özellikle yalnızlık yaşayan bireylerde bağımlılık benzeri bir bağlanmaya neden olabiliyor.
Bu Durum da Ne yapmak gerekiyor?
Uzmanlar, sosyal medya kullanımının mutlaka sınırlandırılması gerektiğini vurguluyor. Bildirimlerin kapatılması, belirli zaman aralıklarında dijital detoks yapılması ve özellikle yüz yüze ilişkilerin güçlendirilmesi öneriliyor. Kendini sürekli sosyal medyadaki ‘kusursuz içeriklerle’ kıyaslamanın zihinsel sağlığı zedelediği hatırlatılıyor. En etkili çözüm ise gerçek ilişkileri öncelemek ve sosyal medyanın gösterdiklerinin çoğunun filtrelenmiş olduğunu unutmamak.