Tarım ve Orman Bakanlığı, yerli hayvan ırklarının korunması ve üretimde verimliliğin artırılması amacıyla yürütülen “Halk Elinde Islah Projeleri”ne bugüne kadar toplam 2,7 milyar lira destek sağlandığını duyurdu. Bakanlığın sosyal medya hesabından yapılan açıklamada, Anadolu’nun zengin genetik mirasının korunmasının tarımın geleceği açısından stratejik bir yatırım olduğu vurgulandı. Küçükbaş, büyükbaş ve manda ıslahını kapsayan projeler, hem yerli ırkların sürdürülebilirliğini güvence altına alıyor hem de işletmelere verimlilik açısından önemli katkılar sunuyor. Proje kapsamının genişliği ve yıllara yayılan destek miktarı, Türkiye’nin hayvancılıkta yerli gen kaynağını koruma konusundaki kararlılığını bir kez daha ortaya koyuyor.
Küçükbaş hayvan ıslahında 1,29 milyon hayvan kapsama alındı
Küçükbaş hayvan ıslahı, projenin en geniş kapsamlı alanlarından biri olarak öne çıkıyor. Bakanlığın paylaştığı bilgilere göre, 50 ilde yürütülen 205 alt projeyle toplam 1,29 milyon küçükbaş hayvan ıslah programına dahil edildi. Her yıl işletmelere yaklaşık 38 bin 400 koç ve 11 bin 700 teke veriliyor. Bu destek, özellikle küçük ölçekli işletmelerin genetik kaliteyi artırmasına ve sürülerinde daha dengeli bir verim elde etmesine katkı sağlıyor. 2005’ten bu yana küçükbaş hayvancılığa yönelik destek miktarı 2 milyar lirayı aşarken, 33 yerli ırk koruma altına alınmış durumda. Bu çalışmalar, yerli genetik çeşitliliğin korunmasında önemli bir kilometre taşı olarak değerlendiriliyor.
Manda ıslahında 14 yılda yüzde 90,5 artış sağlandı
Projenin önemli ayaklarından biri de Anadolu mandasının ıslahı. 18 ilde 2 bin 800 işletmeyi kapsayan çalışmalar, toplam 40 bin 538 baş manda üzerinden yürütülüyor. Bakanlık verilerine göre, 2011’den bu yana manda yetiştiricilerine 619 milyon liralık destek sağlandı. Bu desteklerin etkisiyle Türkiye’de manda varlığı 14 yılda yüzde 90,5 artış gösterdi. Ayrıca ilk kez 19 bin doz dondurulmuş manda sperması üretimi gerçekleştirildi. Hem verimlilik hem de popülasyon artışı açısından dikkat çeken bu sonuçlar, Anadolu mandasının sürdürülebilirliğine yönelik somut adımların karşılık bulduğunu ortaya koyuyor.
Yerli sığır ırklarında koruma çalışmaları devam ediyor
Yerli sığır ıslahı, son yıllarda önemli bir ivme kazanan bir diğer alan. 2023’ten bu yana 3 ilde, 399 işletmeyle yürütülen proje kapsamında 4 bin 673 yerli sığır koruma altına alındı. Bu çalışmalar için bugüne kadar toplam 43,1 milyon lira destek sağlandı. Yerli Kara ve Güney Anadolu Kırmızısı gibi Türkiye’nin özgün ırklarında ıslah faaliyetleri sürdürülürken, hem verimliliğin artırılması hem de genetik mirasın korunması hedefleniyor. Uzmanlara göre, bu projelerle birlikte yerli sığır ırklarının üretim zinciri içinde daha dengeli ve sürdürülebilir bir role kavuşması bekleniyor. Desteklerin önümüzdeki yıllarda daha da çeşitlendirilmesi, yerli büyükbaş hayvancılığının güçlenmesi açısından kritik görülüyor.
