Yozgat’ta bir düğün, yalnızca gelin ve damadın nikâh masasına oturmasıyla sınırlı değil. Burada düğün, adeta küçük bir festival havasında geçiyor. Davullar günlerce çalıyor, oyunlar meydanda sabahlara kadar devam ediyor, kazanlarda etli pilav kaynıyor. Kimi zaman tüm köy, kimi zaman tüm mahalle bu kutlamaya katılıyor. Bu nedenle düğünler yalnızca bir “evlilik töreni” değil, aynı zamanda bir buluşma ve geleneklerin canlı tutulduğu bir şölen olarak görülüyor.
1. GÜN: BAYRAK KALDIRMA VE GELİN HAMAMI
Düğünlerin ilk günü sabahın erken saatlerinde “bayrak kaldırma” töreniyle başlıyor. Erkek tarafı, davul zurna eşliğinde damadın evine düğün bayrağını dikiyor. Bu bayrak, “Artık düğün başladı” ilanı niteliği taşıyor. Aynı gün öğleden sonra kadınlar arasında düzenlenen gelin hamamı ise bambaşka bir coşkuyla geçiyor. Gelin, yakınlarıyla hamama götürülüyor, türkülerle eğlence başlıyor. Bu hamam, yalnızca temizlik değil, gelinin yeni hayatına geçişinin sembolü olarak da görülüyor.
2. GÜN: KINA GECESİ VE DAMAT TIRAŞI
İkinci günün akşamında, duygusal anların yaşandığı kına gecesi düzenleniyor. Gelin, dualar eşliğinde kınalanıyor, “kınalı kuzu” gibi süsleniyor. Bu sırada gözyaşları dökülüyor, sevinç ve hüzün bir arada yaşanıyor. Aynı gün damat tarafında ise damat tıraşı yapılıyor. Arkadaşları damadı berbere götürüyor, tıraş sonrası kolonya ve para saçılıyor. Erkekler kendi aralarında eğleniyor, bu gelenek halk arasında “erkek kınası” olarak biliniyor.
3. GÜN: DÜĞÜN YEMEĞİ VE GELİN ALMA
Üçüncü gün, düğünün en hareketli ve kalabalık bölümü olarak bilinmekte. Sabah erkenden kazanlarda etli pilav, çorba, salata ve tatlı hazırlanıyor. Düğün yemeği, misafirlere açık bir davet niteliği taşıyor. “Düğün yemeği yemeden gitmek” Yozgat kültüründe ayıp sayılıyor. Öğleden sonra ise davul zurnalar eşliğinde gelin alma töreni başlıyor. Konvoy gelinin evine gidiyor, kapıda bahşiş pazarlığı yapılıyor. Gelin dualarla baba ocağından uğurlanıyor, damat evine götürülüyor. Bu an, düğünün en heyecanlı sahnesi olarak hafızalara kazınıyor.
GELENEKLER NEDEN HÂLÂ YAŞATILIYOR?
Yozgat’ta düğünlerin üç gün sürmesinin ardında, yalnızca eğlence değil, toplumsal bir anlam da var. Büyükler bu geleneği şu sözlerle özetliyor: “Düğün dediğin üç gün olur evlat; bir gün eğlence, iki gün hatıra…” Bu anlayışa göre düğün, sadece iki kişinin birleşmesi değil, aynı zamanda iki ailenin, hatta bazen iki köyün kaynaşmasıdır. Her geçen yıl şehir merkezlerinde bu ritüellerin bir kısmı unutulsa da, köylerde hâlâ aynı coşkuyla uygulanmaya devam ediyor. Yeni nesil için zahmetli görünse de, büyükler için bu düğünler hem geçmişle bağ kurmak hem de kültürü yaşatmak açısından vazgeçilmez bir önem taşıyor.
