Adalet Bakanlığı, İcra ve İflas Kanunu’nda köklü bir değişiklik için kolları sıvadı. Uzun süredir eleştirilen sabit maaş haczi sistemi artık tarihe karışıyor. Mevcut uygulamada borçlu bir çalışanın maaşının dörtte biri (yüzde 25) kesiliyordu. Ancak yeni taslakla birlikte bu sistem yerini gelir bazlı ve kademeli kesinti modeline bırakacak. Böylece düşük gelirli çalışanlar borç ödemelerinde daha az, yüksek gelirli çalışanlar ise gelirine oranla daha fazla kesintiyle karşılaşacak.
YÜZDE 10’DAN YÜZDE 60’A KADAR KADEMELİ KESİNTİ
Yeni sistemde maaş haczi oranları sabit olmaktan çıkıyor. Gelir düzeyine göre yüzde 10 ila yüzde 60 arasında değişen bir kesinti aralığı uygulanacak. Bu sayede düşük gelirli çalışanlar borçlarını öderken temel ihtiyaçlarını karşılamaya devam edebilecek. Örneğin maaşı yüksek olan bir borçlu için kesinti oranı da yükselecek, ancak hiçbir durumda çalışanın gelirinin yüzde 60’ından fazlasına el konulamayacak.
YENİ MAAŞ HACZİ SİSTEMİYLE KİM NE KADAR ÖDEYECEK?
Taslakta yer alan örnek hesaplamalar, yeni sistemin adalet anlayışını gözler önüne seriyor.
- Asgari ücretli bir çalışanın (22 bin 104 TL) maaşından en fazla 2 bin 210 TL kesilebilecek.
- Geliri asgari ücretin iki katı olan bir çalışanın (44 bin 208 TL) maaşından 8 bin 841 TL,
- Geliri üç katı olan bir çalışanın (66 bin 312 TL) maaşından ise 19 bin 893 TL kesinti yapılabilecek.
Bu tablo, “çok kazanandan çok, az kazanandan az” anlayışının yeni dönemde maaş hacizlerinin temel ilkesi olacağını gösteriyor.
EMEKLİ MAAŞLARI GÜVENCEDE
Yeni düzenlemenin en dikkat çekici maddelerinden biri emeklileri ilgilendiriyor. Taslağa göre Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından bağlanan emekli maaşlarına kesinlikle haciz konulamayacak. Bu adım, emeklilerin borç tahsilatı kapsamında mağduriyet yaşamamasını sağlayacak. Artık hiçbir emeklinin maaşından icra yoluyla kesinti yapılamayacak.
YENİ MAAŞ HACZİ SİSTEMİNİN AMACI NE?
Adalet Bakanlığı kaynakları, düzenlemenin ana hedefinin gelir adaletini sağlamak olduğunu vurguluyor. Mevcut sistemde düşük maaşlı çalışanların aynı oranda kesintiyle daha fazla mağduriyet yaşadığı, bu nedenle gelir adaletinin zedelendiği ifade ediliyor. Yeni modelle birlikte her vatandaş gelirine göre orantılı bir kesintiye tabi olacak.
Bakanlık yetkilileri, bu düzenlemenin adaletli icra anlayışını güçlendireceğini, hem borçlunun temel yaşam koşullarının korunacağını hem de alacaklının hakkının daha sürdürülebilir şekilde tahsil edileceğini söylüyor. Taslağın yakın zamanda Meclis gündemine gelmesi bekleniyor.
Maaş haczinde gelir bazlı kesinti dönemi, hem çalışanları hem de işverenleri yakından ilgilendiren bir reform niteliği taşıyor. Sabit yüzde 25’lik kesinti döneminin kapanmasıyla birlikte, icra ve borç tahsil süreçlerinde adaletli ve sosyal dengeli bir yapı kurulması hedefleniyor. Yeni dönemde, maaşından yapılan kesintinin oranı artık cüzdanınızdaki rakamla belirlenecek.
