Sonbaharın gelmesiyle birlikte doğada mantarların görülmesi arttı. Kastamonu Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Kastamonu Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Hasan Burak Kaya, vatandaşları mantar zehirlenmelerine karşı uyardı. Kaya, "Bilmediğiniz mantarı kesinlikle tüketmeyin. Bazı türler 24 saat sonra bile ciddi zehirlenmelere yol açabilir ve karaciğer ile böbreklere kalıcı hasar verebilir" dedi.
Ormanda Mantar Toplamak Riskli Olabilir
Kastamonu’da vatandaşlar hafta sonları mantar toplamak için ormanlık alanlara gidiyor. Ancak doğadan toplanan mantarların görünüşüne bakılarak zehirli olup olmadığını ayırt etmenin mümkün olmadığını belirten Dr. Kaya, şu uyarılarda bulundu:
- Mantarları yıkamak, kaynatmak veya kurutmak zehirlerini gidermiyor.
- Geç ortaya çıkan bulantı, kusma ve karın ağrısı gibi belirtiler 24 saat ve sonrası için de risk oluşturuyor.
- Mantar tüketmek isteyenler, kültür mantarlarını güvenilir üreticilerden almalı veya uzman kişilerle toplamalı.
Dr. Kaya, "Belirtiler ortaya çıktığında derhal sağlık kuruluşuna başvurun" dedi.
Karbonmonoksit Zehirlenmelerine Karşı Önlem Alın
Soğuyan havalarla birlikte karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı da uyarıda bulunan Dr. Kaya, özellikle kış aylarında sobalar, şofbenler ve bacaların bakımının önemine dikkat çekti:
- Karbonmonoksit kokusuz ve renksiz olduğu için ‘sessiz katil’ olarak biliniyor.
- Yanlış kurulum, tıkalı bacalar veya arızalı cihazlar zehirlenmelere yol açabiliyor.
- Belirtiler: baş ağrısı, bulantı, kusma, halsizlik, sersemlik hissi, kas ağrısı.
Dr. Kaya, önlem olarak şunları önerdi:
- Bacalar, kombiler ve şofbenler düzenli olarak temizlenmeli ve bakımı yapılmalı.
- Rüzgarlı havalarda sobalara dikkat edilmeli, ters rüzgar dumanı eve yönlendirebilir.
- Havalandırma menfezleri açık olmalı.
- Karbonmonoksit dedektörleri kullanılabilir.
- Şüpheli durumlarda 112 acil yardım hattı aranmalı ve ortam havalandırılmalı.
Uzmanlardan Genel Tavsiyeler
Dr. Kaya, vatandaşlara hem mantar tüketimi hem de karbonmonoksit risklerine karşı şu tavsiyelerde bulundu:
- Bilmediğiniz mantarı asla yemeyin.
- Güvenilir üreticilerden kültür mantarı tercih edin.
- Evde soba veya şofben kullanıyorsanız bakım ve havalandırma kurallarına uyun.
- Şüpheli bir durumda hemen sağlık kuruluşuna başvurun.
Uzmanlar, bu önlemlerin bazen hayat kurtarabileceğini vurguladı.
